Краткая история пути к 64-м битам

???????? ????? ??? ?????? ? Communications of ACM - The long Road To 64 Bits. ??? ??? ?????? ????? ??????????? - ??? ????????? ??????? ??????? ? ????????? 64-??????? ???????????. ??????? ???? ??????? ??? ????????? ??? ?????? ????????????...

???????? ?? ???????????? ?????...

1964 IBM S/360 (???, "????????" ?? ??) 32 ???? ? 24-? ?????? ???????? ????????????? (16 ??) ???????? ??????.

1967 ????? 68 - ???? ?? ???? ???????, ???? ? ???????????? ??????, ??????? ??????? ??? .long .long.

1970 DEC PDP-11/20 - 16 ??? ? 16-?????? ???????? ????????????? (????? 64 ??) -- ???? ???????? ???????? ??? IBM 360 ? ????? ? ???????? PC.
? ????? IBM S/370 ? ??????????? ???????, ??????? ?????? ??? ?? ?? 24-? ?????? ??????, ?? ??????? ????????.

1971 IBM 30/145 ??????? ?????? ? ????????? ??????????? (core) ?? DRAM ? ?????????? (????????? ?? ????) 1 ???? ?? ???.

1973 "????????? ???". DEC PDP-11/45 ? ????????? ??????? ??? ?????????? ? ?????? (64 ?? ?? ??????), ? ?? 248 ?? ???????? ??????.
Unix ?? PDP 11/45, ?? ???????????? ?? ?.
C ?????? ???????????? ??????????? ????

1975 Unix: 6-?? ??????, 24-?????? ????????? (?? 16 ?? ?????????? ??????). ????????? ? PDP ???????-?? ????? ???????? ?????? IBM 360.

1976 DEC PDP-11/70. ?? ???????? ????? 64? ?? ?????? ? 64? ?? ?????????, ?? ??? ?????? ?????? ????? ????????? "????????" 4 ??
C ???????????? ? ????? C - ???? short ? long. ?????? long ??????? ??? ???????? ?? XDS Sigma, ?? ??????? long ??? ??? 64 ????.

1977 Unix ????????? ?? 32-? ?????? ??????? Interdata 8/32.
C: ???? ????? ???????????? - unsigned, typedef, union, 32-?????? long ??????????? ?????? 16-??????? int ? ???????? ????????? seek ? tell ?? 16-?? ?????? PDP-11. ????? ?????????? ?? VAX.
DEC VAX-11/780 32 ??? ? 32-?????? ??????????, ?? 4 ?? ?????, 2 ?? ?? ???????.

1978 Unix: 32-?????? ?????? ??? VAX-11/780
C: ?????? ???????????? ????? The C Programming Language by Brian Kernigan & Dennis Ritchie ????????????? Prentice-Hall.
Intel 8086 16 ???, ?? ? ???????????? ??????? ??? ?????????. ??, ?, ???????, ??????? ?????? ?? ??????? ??????? ???????? ??????????.

1979 Motorola MC68000 ? 32-?????? ?????, ???? ? 24-?????? ?????????? ??? ?? S/360.

1982 C ?? MC68000 ? Bell Labs Blit ????????.
Intel 80286 ???????????? ????????? ?? 16 ?? ???????? ??????, ???? ??????????? ?????? ??-???????? ?????????? 1 ?? (???????, PC AT ? ??????? ?????????? ??????? ?? ??? ???????? ?????????? extension ? expansion, ??????? ?? ????????? ???????)

1983 IBM 370/XA ???????? 31-?????? ????????? (? ?????????? ?????? 24-? ??????).

1984 Motorola: MC 68020 ? 32-?????? ?????????? ? ???????? ?????.
C: ???????? ??? lon long ?? UTS (32-bit S/370), ? ???????? ??? ??????? ??????? ? ??????? ??????.
C: Convex (64-?????? ???????? ???? ??????????????) ?????????? long long ??? 64-?????? ?????.

1986 Intel ???????? 80386 - 32-?????? ????????? ? ?????????? ??????? 8086 ??????.

1987 Apple Mac II ?? MC68020 ? 32 ?????? ?????????? (??? ??????? ???????? ??? ????? ??????? ????? ??? MC68000).

1988 IBM ESA/370 31-?????? ???????? ???????????? ??? ??????? ???????? (? ?????????? ??????? 24-??????? ????????).

1989 ANSI C (C89) ?????? ??? ???????? ANSI X3J11. ?????????? ????????? ???? ?????? ? 1983.

1992 SGI ????????? ?????? 64-?????? ?????????????? MIPS R4000 (? ?????????? ????? ??????? 32-??????? ??????).
C: ???????????? ??????? ?????? ?? 64-??????? ? (???????, ?????????? ??? ??????? ??????).
DEC ???????? 64-?????? ??????? ????? ? 64-?????? ?? LP64.

1994 SGI ????????? IRIX - ???????? 64/32-?????? ??????? ?? ?????? Power Challenge.

1995 Sun: UltraSPARC - ???????? 64/32-?????? ??????? ? 32-?????? ???????????? ????????.
??????? ?? ??????? ?????? ???????????? 64-?????? ????????? ? ?????? ????? 2 ??, ? ??? ????? ? ?? 32-?????? ????????.

1996 Hewlett-Packard ??????? ? ??????? 64-??????? PA-RISC 2.0.

1997 Hewlett-Packard UP/UX 11.0 - 64/32-?????? ??.
IBM RS64 PowerPC ? AIX 4.3.

1998 Sun: ??????? 64/32-??? ??????? 7.

1999 ?: ISO/IEC C (WG14 "?99") ???????? 64-?????? (?? ?????) long long.

2001 IBM: 64-?????? zSeries (?????????? S/360, ? ?????????? ??? ????????????? ?????? 24-? ?????? ?????????).
Intel: 64-?????? ???????.

2002 Microsoft: Windows 64-bit ??? ???????.

2003 AMD: 64-?????? X86 - AMD64.

2004 Intel: 64-?????? X86 - EMT64, ??????????? ? AMD.

2005 Microsoft: Windows Professional x64 (AMD64/EMT64).

??, ? 64-?????? ????? ? ?????? 2008 - ??? ??? ?? ???????.

---

[1] The Long Road To 64 Bit by John Mashey - Communications of the ACM, January 2009, Vol.52, No. 1, p. 45-53