Koszty IT – zobaczyć to co niewidoczne

Informatyka to ludzi, sprzęt, usługi i oprogramowanie. O ile skojarzenie informatyka = komputer jest skojarzeniem które samo się narzuca, o tyle rzadziej widzę stawianie tego znaku równości pomiędzy informatyka = usługi, czy informatyka = oprogramowania.

Znaczenie usług i oprogramowanie w IT rośnie (patrz rysunek poniżej) dynamicznie. Kupując sprzęt przedsiębiorstwa uważnie porównują parametry oferowanego hardware, dbają o warunki gwarancji (naprawa on-site, sprzęt zapasowy na podmianę, określenie maksymalnych czasów przestojów i inne postanowienia SLA), skłonne są dopłacić na wejściu, aby zoptymalizować całkowite koszty posiadania (Total Cost of Ownership - TCO)sprzętu. Można stwierdzić, że zasady zakupu sprzętu są znacznie zoptymalizowane zarówno w zakresie optymalizacji ceny jak i warunków utrzymania sprzętu.

Wielkość rynku oprogramowania w Polsce na tle innych sektorów branży IT (dane w milionach złotych)

Źródło: PMR Ltd., Raport: Rynek IT w Polsce 2006-2008, Kraków 2005.

Nie możemy tego samego powiedzieć o zakupie usług i oprogramowania. Warto zwrócić uwagę, na fakt, że udziału wydatków na sprzęt w całym budżecie maleją (patrz tabela poniżej) a coraz bardziej istotne są wydatki na oprogramowanie i usługi..

Udziały rynku oprogramowania w Polsce na tle innych sektorów branży IT (dane w milionach złotych)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie PMR Ltd., Raport: Rynek IT w Polsce 2006-2008, Kraków 2005.

Dotychczas istotnym zagadnieniem, było zabezpieczenie działania infrastruktury informatycznej od strony sprzętowej, tzn. zapewnienie działania odpowiedniej ilości komputerów, zakupionych po właściwej cenie charakteryzujących się odpowiednią wydajnością i zabezpieczenie niezawodności działania takiego sprzętu. Jednak podobna uwaga nie była zwracana na zagadnienia związane z usługami i oprogramowaniem

Skupianie się na informatyzacji głównie przez pryzmat sprzętu komputerowego, doprowadziło do tego, że nie zwracano dostatecznej uwagi na oprogramowanie, jakie zostało, lub powinno zostać na nim zainstalowane. Dopuszczono się w tej dziedzinie szeregu zaniedbań. W 1997 roku 77% oprogramowania wykorzystywanego w Polsce było nielegalnego pochodzenia, w roku 2005 odsetek nielegalnego oprogramowania w dalszym ciągu utrzymywał się na wysokim poziomie – 58%  (dane na podstawie Third Annual BSA and IDC Globa Software Piracy Study, May 2006).

Kwestie legalności nie powinny przysłaniać innych zagadnień związanych z zarządzaniem oprogramowaniem, gdyż kwestia legalności jest kwestą wynikającą wprost z przepisów prawa, ważna jest racjonalność gospodarowania zasobami oprogramowania. Istotne jest dopracowanie się metod dobory i utrzymania oprogramowania analogicznych do tych, które są funkcjonują w przypadku sprzętu. W tym kontekście istotne jest odnalezienie odpowiedzi na pytania:

• jak racjonalizować koszty zakupu i korzystania z oprogramowania oraz całkowite koszty posiadania oprogramowania (Total Cost of Ownership),
• jak budować i optymalizować strategię zarządzania oprogramowaniem,
• jak dobierać i rozwijać oprogramowanie, biorąc pod uwagę potrzeby firmy,
• jak prowadzić nadzór nad zasobami oprogramowania, w tym nadzór
  pod kątem legalności,
• jak utrzymywać sprawność oprogramowania na oczekiwanym poziomie.

W tym kontekście poszukiwania odpowiedzi na te pytania pytań zachęcam aby zapoznać się z następującymi publikacjami:

1. Office of Government Commerce, ITIL Best Practices: Software Asset Management, Office of Government Commerce (OGC) 2003
2. International Organization for Standardization, ISO/IEC 19770-1:2006, Information technology – Software asset management - Part 1: Processes, 2006.
3. KPMG, Software Asset Management A Key to Infrastructure Optimization, 2008.
4. Molski M., Łacheta M., Przewodnik audytora systemów informatycznych, Helion S.A., Gliwice 2007.
5. Lotko A., Współczesne koncepcje zarządzania zasobami informatycznymi. Aspekty Ekonomiczne i organizacyjne, Politechnika Radomska, Radom, 2002.